Yurtdışı İşe Yerleştirme Hakkında Bilgi.

1. Yurtdışında işçi olarak çalışabilmek için Türkiye İş Kurumuna kayıt yaptırabilme şartları nelerdir?

Kayıt için müracaat şartları şunlardır:

• 18 yaşını bitirmiş olmak,
• Okur-yazar olmak,
• Yurtdışına çıkışını engelleyici bir durumu bulunmamak,
• Halen yurtdışında bir işte çalışıyor olmamak, şartları aranır.

2. Yurtdışında çalışmak isteyen vatandaşlarımız hangi yollarla yurtdışına işçi olarak gidebilirler? Bu konuda uygulanan prosedür nedir?

Yurtdışına aşağıdaki şekillerde işçi olarak gidilebilir:

• Yurtdışında iş isteği ile Kurumumuza iş arayan kaydı yaptıranlar, yurtdışındaki işverenlerden alınacak işgücü taleplerine, şartlarının uyması nedeniyle davet edilirler, İşverence yapılacak görüşme sonucunda işe kabul edilmeleri halinde işlemleri Kurum aracılığı ile yapılmak suretiyle işçi olarak yurtdışına gidebilirler. Talebin Kuruma kayıtlı iş arayanlardan karşılanamaması bu talep Kurum panolarında, meslek odaları ve sendikalarla irtibata geçilerek günlük müracaatçılardan karşılanma yoluna gidilmektedir.
• Türk veya yabancı firmalar yurtdışından aldıkları işlerde çalıştırmak istedikleri işçileri Türk işgücü piyasasından kendileri temin edebilecekleri gibi özel istihdam büroları aracılığı ile Türk işgücü piyasasından işçi temin edebilirler. Ancak, vatandaşlarımızın suistimal edilmelerini engellemek için yurtdışına çalıştırmak istedikleri işçilerinin işlemlerini Kurumumuz aracılığı ile yaptırmaları ve işçileri ile aralarında imzaladıkları örneği Kurumca hazırlanan iş sözleşmelerini Kuruma onaylatmaları gerekmektedir. Üç nüsha hazırlanan yurtdışı iş sözleşmenin birer örneği işçiye, bir örneği işverene verilmekte, bir örneği de Kurumda muhafaza edilmektedir.

3. Yurtdışında çalışmak isteyenlere ne gibi önerileriniz olabilir?

Son yıllarda Ülkemiz ekonomisi sürekli büyümekte, ancak bu büyüme istihdama yeterince yansımamaktadır. Yurtiçinde iş bulma imkânı gittikçe zorlaşan ve atıl durumda bulunan işgücünün yurtdışında iş bulabilmek ümidiyle yasal olmayan her türlü yollara baş vurmaktadır.

Vatandaşlarımıza yurtdışında istihdam imkânı yaratılması için Kurumumuzca gerekli arayış ve çalışmalar sürdürülmektedir. Son zamanlarda bazı ülkelere vize kolaylığı sağlanması nedeniyle yurtdışında iş bulma vaadiyle çok sayıda iyi niyetli vatandaşımız işçi simsarlarınca aldatılmakta, gittikleri ülkede kaderleriyle baş başa kalabilmektedir.

Bu nedenle, vatandaşlarımızın mağdur olmamaları ve işçi simsarlarınca dolandırılmamaları açısından, Kurumumuz izni ve bilgisi dışında yurtdışına işçi götürmek isteyen firma ve şahıslara itibar etmemeleri ve yasal olmayan yollardan yurtdışına işçi götürmek isteyen firma ve şahısları Kurumumuza bildirmeleri menfaatlerine olacaktır.

4. Yurtdışında iş alan ve Kurumumuz izini olmaksızın Türk işçisi götürmek isteyen Türk firmaları ile yabancı firmalar hakkında yasal işlem yapılmakta mı dır?

4904 Sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununun 3/d maddesinde; “….işgücünün yurt içinde ve yurt dışında uygun oldukları işlere yerleştirilmelerine ve çeşitli işler için uygun işgücü bulunmasına ve yurt dışı hizmet akitlerinin yapılmasına aracılık etmek…” şeklinde görevi belirlenmiş ve yine 4904 Sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununun 20/d maddesiyle de bu maddeye aykırı davranan gerçek ve tüzel kişiler hakkında eylem başka bir suçu oluştursa dahi 2.718 TL (2012 yılı için) ayrıca Kuruma onaylatılmayan her bir yurt dışı hizmet akdi için de 407 TL (2012 yılı için) idari para cezası verileceği belirtilmiştir.

İdarî para cezaları tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde Kuruma ödenir veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler idarî yargı yoluna başvurabilirler. Yargı yoluna başvurulması cezanın takip ve tahsilini durdurmaz.

5. Yurtdışına işçi götürecek firmalardan istenecek belgeler nelerdir?

Firmaların yurtdışı işgücü isteminin karşılanması için aşağıda belirtilen belgeleri Kurum il müdürlüğüne / hizmet merkezine ibraz etmeleri gerekmektedir.

Türk Firmalarından İstenilecek Belgeler:

• Ticaret sicil gazetesi örneği (Bir defaya mahsus olmak üzere)
• Taahhüt işleri için işin alındığı ülkedeki dış temsilciliğimizce ya da Ülkemizdeki yetkili kamu kurumundan alınacak yazı veya İş Alındı Belgesi.
• Taahhüt işleri dışındaki işler için işyerinde çalıştırılacak işçi sayısını belirten dış temsilciliğimizden alınacak yazı veya Uygun Görüş Belgesinin aslı veya dış temsilciliğimizce gönderilen faks.
• Yurtdışında yapı, tesis, bakım, onarım işleri; sınaî ve teknolojik imalât, tesisat ve montaj işleri; işletme, yönetim, bakım ve idame işleri; proje, mühendislik, müşavirlik işleri yapacak olan firmalardan; Çevre ve Şehircilik alınan Yurt Dışı Müteahhitlik Belgesi veya Yurt Dışı Geçici Müteahhitlik Belgesi (Genel Müdürlükçe belirlenen ülkelerden Irak için bu belge istenmez.).
• Firmaların yürürlükte bulunan sosyal güvenlik mevzuatı hükümleri gereğince işçilerin sosyal güvenliğini sağladığına ilişkin belge.
• Firma yetkililerinin noterce onaylanmış imza sirküleri, işlemlerin vekil aracılığıyla yapılacağı hallerde vekâletname veya yetki belgesinin aslı ya da aslı görüldükten sonra Kurum tarafından onaylanacak örneği (bir defaya mahsus olmak üzere).
• İsrail İş ve İşçi Bulma Başmüdürlüğünce düzenlenen ve İçişleri Bakanlığınca onaylanan Yabancı İşçi Getirme İzni- Şerut Ha Taasuka (Sadece İsrail’de iş alan firmalardan),

Yabancı Uyruklu Firmalardan İstenilecek Belgeler

• Firmanın kuruluşuna dair belgenin dış temsilciliklerimizce onaylı örneği veya yeminli tercüme bürolarınca yapılmış Türkçe çevirisi (bir defaya mahsus olmak üzere).
• Taahhüt işleri için işin alındığı ülkedeki dış temsilciliğimizce ya da ülkemizdeki yetkili Kamu Kurumundan alınacak yazı veya İş Alındı Belgesi ile taahhüt işleri dışındaki işler için işyerinde çalıştırılacak işçi sayısını belirten dış temsilciliğimizden alınacak yazı veya Uygun Görüş Belgesinin aslı veya dış temsilciliğimizce gönderilen faksı.
• İsrail Müteahhitler ve İnşaatçılar Birliğince düzenlenen Müteahhit Çalışma Ruhsatı (Sadece İsrail’de iş alan firmalardan ).
• İsrail firmasınca düzenlenen ve Türkiye’den işçi getirme konusunda verilen Vekaletname- İpuy Koah (Sadece İsrail’de iş alan firmalardan ).

6. Türkiye İş Kurumu, vatandaşlara pasaport konusunda ne tür hizmetler sunmaktadır ?

Bir yabancı ülkede iş sözleşmesiyle bir işverene bağlı olarak çalışan; çalışması ve ikameti (oturması), çalıştığı ülkenin yasalarına uygun olan ve ücretini de çalıştığı ülkenin para birimi üzerinden veya konvertibl döviz olarak alan kimse işçi olarak kabul edilecektir.

Yurtdışında çalışma ve/veya oturma izni olanlar işçi olarak kabul edilecek ve pasaport işlemleri yapılacaktır. Ancak, ellerinde çalışma izinleri bulunmamakla birlikte, sadece oturma izni bulunan ve pasaportlarında çalışma izninin bulunmadığını gösterir bir şerh ya da çalışamaz v.b. ifadeler bulunmayan kişiler de işçi olarak kabul edilecektir.

Yurtdışında çalışırken, çalıştıkları ülkenin ilgili kurumlarından; emeklilik aylığı, maluliyet aylığı, hastalık parası, işsizlik parası veya işsizlik yardımı almaya hak kazananlar geçerli bir pasaport ve oturma iznine sahip olmaları halinde işçi sayılacaktır. Ayrıca bu durumda olup da pasaportun süresi bitmiş olanlar ile emekli vatandaşlarımızın vefatı halinde eşlerinin de pasaport işlemleri yerine getirilecektir.
İşçi yakını olarak pasaport çıkarttıracaklar:

• Yurtdışında işçi olarak çalışan kişilerin eşleri,
• İşçilerin 18 yaşını geçmeyen (17 yıl 11 ay 29 gün) çocukları, (usulüne göre evlat edinilmiş vasiliği veya velayeti alınmış kız veya erkek çocukları).

7. Hangi ülkelerle İstisna Akdi anlaşmamız vardır?

Ükemizin sadece F.Almanya Cumhuriyeti ile İstisna Akdi anlaşması vardır.

8. Almanya Federal Cumhuriyeti ile yapılan İstisna Akdi Anlaşması nedir?

Almanya Federal Cumhuriyetinin ve Ülkemizin ekonomik işbirliğini teminat altına almak, Türk Firmalarına Alman pazarına giriş olanağı sağlamak, işgücü piyasasının ihtiyaçları da gözetilmek suretiyle, Türk işgücüne istihdam olanağı yaratmak amacıyla Ülkemiz ile Almanya Federal Cumhuriyeti arasında “Türk Firmaları İşçilerinin İstisna Akdi Çerçevesinde İstihdamına İlişkin Anlaşma” 18 Kasım 1991 günü imzalanmıştır. AFC’den anlaşma kapsamında aldığı işlerde Türk işçisi çalıştırmak isteyen Türk firmalarının işlemleri “24.04.2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ” doğrultusunda yürütülmektedir.

İş anlaşması çerçevesinde Türkiye’de mukim Türk firmaları F.Almanya’da mukim firmalardan aldıkları işlerde kendi işçilerini anılan ülkeye götürebileceklerdir.

9. Türkiye’ye İstisna Akdi Anlaşması kapsamında Federal Almanya tarafından tanınan yıllık kota ne kadardır?

AFC tarafından Ülkemize verilen kota bir yıllık süreyi içermekte ve yıldan yıla değişebilmektedir. 01.10.2011 – 30.09.2012 tarihleri arasında 6170 kişi olarak belirlenmiştir.

10. İstisna Akdi kapsamında AFC’den iş almak üzere kimler kota talebinde bulunabilir?

TC. Kanunlarına göre kurulu ve halen faaliyet gösteren alanında kendini kanıtlamış Türk firmaları AFC’den iş alan, Alman kanunlarına göre kurulmuş olan firmaların almış oldukları işler için taşeron olarak başvurabilir ve taşeronluğunu almış olduğu işle ilgili ve Kurumca istenilen diğer belgeleri de ibraz etmek koşuluyla kota tahsisi için Türkiye İş Kurumu İl/Şube Müdürlüklerine başvurabilir.

11. İstisna Akdi çerçevesinde kota talebinde bulunan firmalardan istenilen belgeler nelerdir?

Türkiye’de kurulu bulunan Türk firmalarının, AFC’de iş aldığından bahisle Kurumumuza müracaat etmeleri halinde, işverenlerden ve/veya işveren vekillerinden, istisna akdi iş sözleşmesinin aslı ve konsolosluk onaylı çevirisi, firma yetkililerinin noter onaylı imza sirküleri, şirket sözleşmesinin yayınlandığı ticaret sicil gazetesi, Alman firmasının kuruluş kaydını gösterir (Handwerkeskammer) belgelerle İl/Şube Müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.

12. İstisna akdine çerçevesinde yapılan iş anlaşmalarında bulunması gerekli olan koşullar nelerdir?

İş anlaşmalarında yapılacak işin adresi, işin bedeli, işin başlama, bitiş tarihi, sözleşme yapan Türk ve Alman firmalarının imzalarının ve firma kaşelerinin bulunması gerekmektedir.

13. İstisna akdine çerçevesinde yurtdışına gidecek olan işçi başına, SGK’ya ne kadar teminat yatırılması gerekir?

İşverenlerimiz, işçi başına 1000 € teminatı SGK’ya yatırmak zorundadır.

14. İstisna Akdi kapsamında düzenlenen iş sözleşmelerinin süreleri en fazla ne kadar olabilir?

İstisna Akdi geçici nitelikteki işleri kapsamaktadır. Sözleşme gereği işin bitmesi halinde işçilerin Ülkemize dönmeleri gerekmektedir. İşçilerin 30 günden az süreli işlere götürülmemeleri gerekmekle birlikte iş 200.000 Euronun üzerinde ise bu süre gözönüne alınmamaktadır. Anlaşmanın 6 ncı maddesinde; “Çalışma izninin azami süresi 2 yıldır. İstisna akdi faaliyetinin önceden tahmin edilmeyen bir olay nedeniyle 2 yıldan fazla sürmesi halinde, çalışma izni 6 aya kadar uzatılır. İstisna akdi faaliyetinin 2 yıldan fazla süreceği peşinen belli ise, çalışma izni azami üç yıla kadar verilir. Münferiden yönetici veya idari personel olarak çalışan işçilere azami 4 yıl için çalışma izni verilir” hükmü bulunmaktadır. Dolayısıyla işverenlerde işçileri ile bu sürelerle orantılı sözleşme imzalamalıdır.
İstisnai durum; Yurt dışında inşaat, tesisat, işletme yönetimi, bakım ve onarım yapan veya yapacak olanların dışında kalan firmalar için Kurumca bu kural aranmayabilir.

İstisnai durum; Yurt dışında inşaat, tesisat, işletme yönetimi, bakım ve onarım yapan veya yapacak olanların dışında kalan firmalar için Kurumca bu kural aranmayabilir.

15. Çalışma izni birden fazla istisna akdi kapsamındaki iş sözleşmeleri için verilebilir mi?

İstisna Akdi kapsamında çalışma izni belirli bir iş sözleşmesi için verilir. Ancak, geçerli bir nedene dayanan istisnai hallerde, birden fazla iş sözleşmesi için çalışma izni verilebilir.

16. Federal Alman makamları tarafından çalışma izni verilen İstisna Akti kapsamındaki Türk işçilerinin işlemleri her hangi bir il/şube müdürlüğünden yapılabilir mi?

Gerekli belgeleri İl/Şube Müdürlüklerine ibraz etmesi nedeniyle, kota tahsisi yapılan ve götüreceği işçileri için ön çalışma izni almak üzere AFC’ye başvurduktan sonra, izni alan işveren işçilerinin işlemlerini herhangi bir il/şube müdürlüğümüzden (Sözleşme imzalayıp, pasaport işlemleri) yaptırabilir. Bu konuda her hangi bir sınırlama yoktur.